Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego – jako akt prawa miejscowego, jest również dokumentem planistycznym, który przesądza o sposobie zagospodarowania terenu, którego dotyczy i który nakłada na właścicieli objętych nim nieruchomości szereg praw i obowiązków. Ważność planu ma zatem niebagatelne znaczenie dla praktyki stosowania prawa, tym bardziej, że zdarza się, że jego zapisy nie są zgodne z obowiązującą regulacją prawną i w konsekwencji konieczne jest stwierdzenie ich nieważności. W niniejszym artykule omawiamy skutki takiej sytuacji.
Stwierdzenie nieważności planu miejscowego może nastąpić:
Możliwe jest stwierdzenie nieważności planu miejscowego w całości jak też w części. Nieważność uchwały rady gminy w przedmiocie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego powodują:
Jeżeli rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody, stwierdzające nieważność uchwały w sprawie planu ogólnego lub planu miejscowego stanie się prawomocne, ponawia się czynności przygotowawcze zmierzające do uchwalenia planu miejscowego w zakresie niezbędnym do doprowadzenia do zgodności projektu planu miejscowego z przepisami prawnymi.
Stwierdzenie nieważności planu miejscowego działa ze skutkiem wstecznym (ex tunc) i ma charakter deklaratoryjny.
Oznacza to, że w skutek stwierdzenia nieważności dochodzi do przyjęcia fikcji prawnej, iż określony akt prawa miejscowego nigdy nie wszedł w życie i nie wywołał żadnych skutków prawnych.
Akty obarczone wadami nieważności obowiązują, podlegają wykonaniu, chyba że zostaną unieważnione na mocy innego aktu, deklarującego taki właśnie skutek. Nieważność obowiązuje od daty wydania aktu obarczonego wadą nieważności.
Akt stwierdzający nieważność uchyla zatem wszelkie skutki prawne, jakie powstały od dnia ogłoszenia planu miejscowego a rozstrzygnięcie organu nadzoru czy sądu administracyjnego w przedmiocie stwierdzenia nieważności jedynie potwierdza ten fakt.
Na skutek stwierdzenia nieważności planu miejscowego nie dochodzi także do derogacji uprzednio obowiązującego planu miejscowego na danym terenie. Skoro bowiem nowouchwalony plan miejscowy został unieważniony, poprzednio obowiązujący plan miejscowy zaczyna ponownie obowiązywać.
W sytuacji, gdy dla danego terenu nie obowiązywał uprzednio żaden plan miejscowy, mamy do czynienia z powrotem do stanu tzw. luki planistycznej i braku regulacji planistycznej dla danego terenu.
W praktyce, w konsekwencji stwierdzenia nieważności planu miejscowego dochodzi przede wszystkim do zmian w obowiązywaniu decyzji administracyjnych wydanych na podstawie takiego nieważnego planu miejscowego. Najczęściej mamy do czynienia z tym problemem na kanwie decyzji o pozwoleniu na budowę. W aktualnym orzecznictwie pogląd, że nieważność planu miejscowego nie stanowi podstawy do stwierdzenia nieważności decyzji o pozwoleniu na budowę i decyzje te zachowują swoją moc prawną.
Toszecka 25 B / 6 (IIp.)
44-102 Gliwice
NIP 648 248 81 20
Rachunek bankowy ING Bank Śląski
44 1050 1298 1000 0090 7655 5805
